Zajęcia prowadzone metodą projektów badawczych dla dzieci w wieku 3-10 lat rozwijające ich ciekawość świata i wykorzystujące zasoby biblioteki. Dzieci – przy współpracy lokalnych ekspertów – stawiają hipotezy poznawcze, planują i przeprowadzają badania, a ich wyniki prezentują społeczności lokalnej. W ramach projektu wyposażyliśmy biblioteki w „Kuferek badacza” zawierający zestaw podstawowych narzędzi badawczych (m.in. lupy, pojemniki na próbki, miarki, waga, podstawowe narzędzia do robienia modeli i prezentacji).

Więcej na temat propozycji:
http://www.mali-odkrywcy.org/

Według prof. Lilian Katz, która wprowadziła metodę projektów badawczych do pedagogiki wczesnodziecięcej: „Projekt to pogłębione badanie tematu lub zjawisk o dużej wartości poznawczej, warte zainteresowania dzieci. Projekt daje możliwość wykorzystania w programie nauczania wzajemnie zależnych od siebie reguł rozwojowych, uczenia się oraz nauczania małych dzieci.”

Projekt realizuje zwykle niewielka grupa dzieci, czasami cały zespół, a czasem pojedyncze dziecko.

Cechy projektu badawczego:

  • charakter badawczy,
  • pytania postawione przez dzieci lub nauczyciela,
  • pytania pojawiające się w trakcie wspólnej pracy nauczyciela z dziećmi,
  • działania ukierunkowane tak, by znaleźć odpowiedź.

Podejście projektowe odpowiada na potrzeby rozwojowe dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.  Dzieci uczą się ich przez zaangażowanie i obserwowanie ich u ważnych osób z otoczenia. Podczas gdy wiele uczuć jest wrodzonych, inne kształtują się wyłącznie poprzez doświadczanie. Oferowanie małym dzieciom formalnych instrukcji zbyt wcześnie, zbyt intensywnie i zbyt abstrakcyjnie może powodować co prawda wzrost wiedzy i umiejętności, ale też zanik dyspozycji do ich rozwijania i wykorzystywania. Uczenie się (szczególnie we wczesnych latach) związane jest z procesem przekształcania wiedzy praktycznej w deklaratywną-symboliczną. Jeśli dzieci nie mają możliwości głębokiego doświadczania niektórych zjawisk, nie rozwijają w sobie dyspozycji do poszukiwania prawdziwego, głębokiego rozumienia. Zmuszanie małych dzieci do zachowań nie całkiem dla nich zrozumiałych, może zmniejszać ich wiarę w siebie i może również zanikać gotowość do obserwowania, stawiania pytań i hipotez. Badania i obserwacje, tak jak zabawa, są naturalnym sposobem uczenia się u małych dzieci. Celem edukacji jest jak najszersze angażowanie umysłu uczącego się dziecka włączając w to jego wrażliwość estetyczną, moralną, społeczną i duchową. Gotowość dzieci do bycia zainteresowanym, zaangażowanym w wysiłek intelektualny jest wzmacniana, jeśli mają one możliwość pracy nad tematem przez dłuższy czas.

Im młodsze dzieci tym bardziej uczą się przez:

  • interakcję,
  • doświadczanie z pierwszej ręki, a nie ze źródeł wtórnych,
  • doświadczenie aktywne, a nie pasywne.

Należy również podkreślić, że im młodsze dzieci tym ważniejsze jest:

  • żeby miały możliwość działania z realnymi przedmiotami i środowiskiem,
  • żeby miały możliwość wykorzystywania w praktyce wiedzy i umiejętności nabytych również podczas formalnej realizacji pracy dydaktycznej,
  • żeby zapewnnić większą różnorodność metod i podejść pedagogicznych, które są wykorzystywane,
  • zapewnienie większej roli dorosłego w rozwijaniu kompetencji społecznych.

Więcej o metodzie można przeczytać m.in. w książce: Lilian G. Katz Engaging Children’s Minds, Allerton Park, 2004. Przekład: Natalia Młynek, Krzysztof Minge

 

Przykłady zrealizowanych pomysłów znajdziesz rozdziale „Dobre praktyki”.